کد مطلب:563 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:259
حق شفعه
س 1633: آیا حق شفعه در وقف در صورتی كه برای دو نفر باشد و یكی از آن دو در موردی كه حق فروش داشته باشد، سهم خود را به شخص سومی بفروشد، ثابت می شود؟ و همچنین اگر دو نفر ملك یا موقوفه ای را اجاره كنند، سپس یكی از آن دو حق خود را از طریق صلح یا اجاره به شخص سوّمی واگذار كند، آیا حق شفعه در متعلّق اجاره ثابت می شود؟
حق شفعه مربوط به جایی است كه شراكت در مالكیت عین باشد و یكی از دو شریك سهم خود را به فرد سوّمی بفروشد، بنابر این در وقفی كه برای دو نفر است، بر فرض كه فروش آن هم جایز باشد و یكی از دو شریك سهم خود را به شخص دیگری بفروشد، حق شفعه وجود ندارد و همچنین در عین مورد اجاره هم اگر یكی از آن دو حق خود را به دیگری واگذار كند، حق شفعه وجود ندارد.
س 1634: از عبارتهای متون فقهی و مواد قانون مدنی در باب اخذ به شفعه بدست می آید كه هر یك از دو شریك در صورتی كه یكی از آنها سهم خود را به شخص سوّمی بفروشد، حق شفعه دارد. بنابر این اگر یكی از دو شریك مشتری را تشویق به خرید سهم شریك خود نماید و یا تصریح كند به اینكه اگر سهم شریك او را بخرد، از حق شفعه استفاده نخواهد كرد، آیا این عمل، اسقاط حق شفعه محسوب می شود؟
مجرّد مبادرت یكی از دو شریك به تشویق شخص سوم به خرید سهم شریك خود منافاتی با ثبوت حق شفعه برای او ندارد، بلكه اگر به او وعده بدهد كه در صورت تحقّق معامله بین او و شریك دیگر اقدام به اخذ به شفعه نخواهد كرد، این هم موجب سقوط حق اخذ به شفعه توسط او بعد از تحقّق معامله نخواهد شد. مگر آنكه قبلا در ضمن عقد لازمی ملتزم شود كه در صورت تحقّق معامله بین مشتری و شریك خود اقدام به اخذ به شفعه نخواهد كرد.
س 1635: آیا اسقاط حق شفعه قبل از مبادرت شریك به فروش سهم خود، از این جهت كه اسقاط چیزی است كه هنوز محقق نشده (اسقاط مالم یجب) صحیح است یا خیر؟
تا زمانی كه حق شفعه محقق نشده و با اقدام یكی از دو شریك به فروش سهم خود به شخص سومی فعلیت پیدا نكرده، اسقاط آن صحیح نیست، ولی اشكال ندارد كه یكی از دو شریك در ضمن عقد لازمی ملتزم شود كه اگر شریك او سهم خود را به فرد دیگری بفروشد، اخذ به شفعه نكند.
س 1636: شخصی یك طبقه از خانه دو طبقه ای را كه ملك دو برادری است كه به او بدهكار هستند، اجاره نموده و آن دو برادر دو سال است كه علیرغم مطالبه شدید او از پرداخت بدهی خود خودداری می كنند بطوری كه شرعا باعث ثبوت حق تقاص برای او می شود، و قیمت خانه هم بیش از مبلغ طلب اوست. حال اگر به عنوان تقاص به مقدار طلب خود آن خانه را تصاحب كند و با آنان در آن شریك شود، آیا در مقدار باقیمانده حق شفعه دارد یا خیر؟
در فرض مورد سؤال موضوع حق شفعه محقّق نیست، زیرا حق شفعه برای شریكی است كه شریك او سهم خود را به شخص سومی بفروشد و شراكت هم قبل از بیع باشد، نه برای كسی كه با خرید سهم یكی از دو شریك و یا تصاحب آن بر اثر تقاص، با دیگری شریك شود، بعلاوه حق شفعه در صورتی در فروش سهم یكی از دو شریك ثابت می شود كه فقط دو نفر در آن ملك شریك باشند نه بیشتر.
س 1637: ملكی وجود دارد كه بین دو نفر مشترك است و هر یك مالك نصف آن هستند و سند مالكیت هم به نام هر دو نفر است، بر اساس سند عادی تقسیم نامه كه به خط آنان نوشته شده، ملك مزبور بین آنان به دو قسمت با حدود مشخصی تقسیم و توزیع شده است ، آیا در صورتی كه یكی از دو شریك سهم خود را بعد از تقسیم و افراز فقط به این دلیل كه سند آن ملك، بین آنان مشترك است به شخص سومی بفروشد شریك دیگر حق شفعه دارد یا خیر؟
اگر سهم فروخته شده در هنگام معامله از سهم شریك دیگر، مفروز و با حدود خاصی از آن جدا شده باشد، مجرّد اشتراك در سند ملك باعث ثبوت حق شفعه نمی شود.
حق شفعه مربوط به جایی است كه شراكت در مالكیت عین باشد و یكی از دو شریك سهم خود را به فرد سوّمی بفروشد، بنابر این در وقفی كه برای دو نفر است، بر فرض كه فروش آن هم جایز باشد و یكی از دو شریك سهم خود را به شخص دیگری بفروشد، حق شفعه وجود ندارد و همچنین در عین مورد اجاره هم اگر یكی از آن دو حق خود را به دیگری واگذار كند، حق شفعه وجود ندارد.
س 1634: از عبارتهای متون فقهی و مواد قانون مدنی در باب اخذ به شفعه بدست می آید كه هر یك از دو شریك در صورتی كه یكی از آنها سهم خود را به شخص سوّمی بفروشد، حق شفعه دارد. بنابر این اگر یكی از دو شریك مشتری را تشویق به خرید سهم شریك خود نماید و یا تصریح كند به اینكه اگر سهم شریك او را بخرد، از حق شفعه استفاده نخواهد كرد، آیا این عمل، اسقاط حق شفعه محسوب می شود؟
مجرّد مبادرت یكی از دو شریك به تشویق شخص سوم به خرید سهم شریك خود منافاتی با ثبوت حق شفعه برای او ندارد، بلكه اگر به او وعده بدهد كه در صورت تحقّق معامله بین او و شریك دیگر اقدام به اخذ به شفعه نخواهد كرد، این هم موجب سقوط حق اخذ به شفعه توسط او بعد از تحقّق معامله نخواهد شد. مگر آنكه قبلا در ضمن عقد لازمی ملتزم شود كه در صورت تحقّق معامله بین مشتری و شریك خود اقدام به اخذ به شفعه نخواهد كرد.
س 1635: آیا اسقاط حق شفعه قبل از مبادرت شریك به فروش سهم خود، از این جهت كه اسقاط چیزی است كه هنوز محقق نشده (اسقاط مالم یجب) صحیح است یا خیر؟
تا زمانی كه حق شفعه محقق نشده و با اقدام یكی از دو شریك به فروش سهم خود به شخص سومی فعلیت پیدا نكرده، اسقاط آن صحیح نیست، ولی اشكال ندارد كه یكی از دو شریك در ضمن عقد لازمی ملتزم شود كه اگر شریك او سهم خود را به فرد دیگری بفروشد، اخذ به شفعه نكند.
س 1636: شخصی یك طبقه از خانه دو طبقه ای را كه ملك دو برادری است كه به او بدهكار هستند، اجاره نموده و آن دو برادر دو سال است كه علیرغم مطالبه شدید او از پرداخت بدهی خود خودداری می كنند بطوری كه شرعا باعث ثبوت حق تقاص برای او می شود، و قیمت خانه هم بیش از مبلغ طلب اوست. حال اگر به عنوان تقاص به مقدار طلب خود آن خانه را تصاحب كند و با آنان در آن شریك شود، آیا در مقدار باقیمانده حق شفعه دارد یا خیر؟
در فرض مورد سؤال موضوع حق شفعه محقّق نیست، زیرا حق شفعه برای شریكی است كه شریك او سهم خود را به شخص سومی بفروشد و شراكت هم قبل از بیع باشد، نه برای كسی كه با خرید سهم یكی از دو شریك و یا تصاحب آن بر اثر تقاص، با دیگری شریك شود، بعلاوه حق شفعه در صورتی در فروش سهم یكی از دو شریك ثابت می شود كه فقط دو نفر در آن ملك شریك باشند نه بیشتر.
س 1637: ملكی وجود دارد كه بین دو نفر مشترك است و هر یك مالك نصف آن هستند و سند مالكیت هم به نام هر دو نفر است، بر اساس سند عادی تقسیم نامه كه به خط آنان نوشته شده، ملك مزبور بین آنان به دو قسمت با حدود مشخصی تقسیم و توزیع شده است ، آیا در صورتی كه یكی از دو شریك سهم خود را بعد از تقسیم و افراز فقط به این دلیل كه سند آن ملك، بین آنان مشترك است به شخص سومی بفروشد شریك دیگر حق شفعه دارد یا خیر؟
اگر سهم فروخته شده در هنگام معامله از سهم شریك دیگر، مفروز و با حدود خاصی از آن جدا شده باشد، مجرّد اشتراك در سند ملك باعث ثبوت حق شفعه نمی شود.